Vergide ceza uyarısı: Kimler indirimlerden faydalanacak

İndirim konusu yapılacak tuta­rın hesaplamasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi be­yannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınacaktır. Buna göre, indirim konusu yapılabilecek bazı hususlar şunlardır:

1-Hayat/şahıs sigorta primleri,

2-Eğitim ve sağlık harcamaları,

3-Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar ile tamamı indirilebile­cek bağış ve yardımlar,

4-Sponsorluk harcamaları,

5-Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına mak­buz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışlar,

6-İktisadi işletmeleri hariç, Tür­kiye Kızılay Derneğine ve Tür­kiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yar­dımlar,

7-Bireysel katılım yatırımcısı in­dirimi,

8-Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.

İndirim konusu yapılacak prim­lerin toplamı, beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tu­tarını aşamayacaktır (2024 yılı ge­lirlerine ilişkin olarak kullanılacak olan asgari ücretin yıllık brüt tuta­rı 240.030 TL’dir.). Bireysel emek­lilik sistemine ödenen katkı pay­larının indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Aşağıda belirtilen şekilde yapı­lan eğitim ve sağlık harcamaları, beyan edilen gelirin %10’unu aş­maması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indiri­lebilecektir.

-Eğitim ve sağlık harcamaları Türkiye’de yapılmalıdır.

-Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek veya tüzel ki­şilerden alınacak belgelerle tevsik edilmelidir.

-Söz konusu harcamalar mü­kellefin kendisi, eşi ve küçük ço­cuklarına ilişkin olmalıdır. “Küçük çocuk” tabiri, mükellefle birlikte oturan veya mükellef tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dahil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldur­mamış çocukları ifade etmektedir.

Gelir vergisi mükellefleri; ge­nel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köy­ler ile kamu yararına çalışan der­nekler ve Cumhurbaşkanınca ver­gi muafiyeti tanınan vakıflara yıl­lık toplamı beyan edilecek gelirin %5’ini (kalkınmada öncelikli yö­reler kapsamındaki illerde zikre­dilen kurum/kuruluş, dernek veya vakıflara yapılan bağış ve yardım­ların yıllık toplamı beyan edilecek gelirin %10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yaptıkları ba­ğış ve yardımları yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerinden indi­rim konusu yapabilirler.

Gelir Vergisi Kanununun 89'un­cu maddesine göre, yıllık beyanna­mede indirilecek sponsorluk har­camalarının;

-Amatör spor dalları için %100’ü,

-Profesyonel spor dalları için %50’si, yıllık beyanname ile bildi­rilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecektir.

Diğer kanunlara göre, yıllık be­yannamede tamamı indirilecek ba­zı bağış ve yardımlar şöyledir:

-222 sayılı İlköğretim ve Eği­tim Kanununa göre yapılan bağış­lar,

-278 sayılı Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu Kurul­ması Hakkında Kanuna göre yapı­lan bağışlar,

-2547 sayılı Yükseköğretim Ka­nununa göre yapılan bağışlar,

-2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre yapılan bağışlar,

-2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu­na göre yapılan bağış ve yardımlar,

-3294 sayılı Sosyal Yardımlaş­ma ve Dayanışmayı Teşvik Kanu­nuna göre yapılan bağış ve yardım­lar,

-3388 sayılı Türk Silahlı Kuv­vetlerini Güçlendirme Vakfı Ka­nununa göre yapılan bağış ve yar­dımlar,

-3713 sayılı Terörle Mücade­le Kanununa göre yapılan bağışlar,

-4122 sayılı Milli Ağaçlandır­ma ve Erozyon Kontrolü Seferber­lik Kanununa göre kurulan orman­larda, ağaçlandırma, bakım ve ko­ruma masrafları,

-5434 sayılı Türkiye Cumhuri­yeti Emekli Sandığı Kanununa gö­re yapılan bağış ve yardımlar,

-6546 sayılı Çanakkale Savaş­ları Gelibolu Tarihi Alan Başkan­lığı Kurulması Hakkında Kanuna göre yapılan bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları,

-6569 sayılı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmün­de Kararnamelerde Değişiklik Ya­pılmasına Dair Kanuna göre yapı­lan bağış ve yardımlar,

-7034 sayılı Türk - Japon Bilim ve Teknoloji Üniversitesinin Ku­ruluşu Hakkında Kanuna göre ya­pılan bağış ve yardımlar,

-7174 sayılı Kapadokya Alanı Hakkında Kanuna göre yapılan ba­ğış ve yardımlar ile sponsorluk har­camaları,

-7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alına­cak Tedbirlerle Yapılacak Yardım­lara Dair Kanuna göre yapılan ba­ğış ve yardımlar,

-7430 sayılı Antalya Diplomasi Forumu Vakfı Kanununa göre ya­pılan bağış ve yardımlar,

-7432 sayılı Uludağ Alanı Hak­kında Kanuna göre yapılan bağış ve yardımlar ile sponsorluk harca­maları,

-7439 sayılı Türk Arkeoloji ve Kültürel Miras Vakfı Kanununa göre yapılan bağış ve yardımlar,

-7441 sayılı Afet Yeniden İmar Fonunun Kurulması Hakkında Ka­nuna göre yapılan nakdi bağış ve yardımlar,

-7474 sayılı Aile ve Gençlik Fo­nu Kurulması Hakkında Kanuna göre yapılan nakdi bağış ve yardım­lar,

-7512 sayılı Dışişleri Teşkila­tını Güçlendirme Vakfı Kanunu­na göre vakfa yapılan bağış ve yar­dımlar.

Beyannamenin verilme zamanı ve şekli

Mükelleflerin, 2024 dönemine ait beyana tabi gayrimenkul ser­maye iradı gelirleri için 1 Mart – 2 Nisan 2025 (31 Mart-1 Nisan 2025 tarihlerinin resmi tatile rastlama­sı nedeniyle) tarihleri arasında be­yannamelerini vermeleri gerek­mektedir. Beyannameler;

-Hazır Beyan Sistemi aracılı­ğıyla internet ortamından,

-Dijital Vergi Dairesi (Hazır Beyan Sistemi) aracılığıyla inter­net ortamından,

-Hazır Beyan mobil uygulama­sı aracılığıyla da cep telefonundan,

-Vergi dairesinden alınan kul­lanıcı kodu, parola ve şifre ile mü­kellefin kendisi ya da 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanna­me gönderme aracılık yetkisi al­mış meslek mensupları ile elektro­nik beyanname aracılık sözleşmesi imzalanarak Dijital Vergi Dairesi (e-Beyanname Sistemi) ile elekt­ronik ortamdan,

-Bağlı bulunulan (ikametgâhın bulunduğu yer) vergi dairesine kâ­ğıt ortamında elden,

-İkametgâh adreslerine bağlı kalınmaksızın herhangi bir vergi dairesinden, verilebilir.

Takvim yılı içinde ülkeyi terk edenler, yurt dışına çıkma tarihin­den önceki 15 gün içinde beyanna­me vermek zorundadırlar. Ölüm halinde ise beyanname ölüm tari­hinden itibaren 4 ay içinde miras­çılar tarafından verilecektir.

Beyana tabi gelirleri sadece gay­rimenkul sermaye iradı (kira geli­ri), menkul sermaye iradı, ücret ile diğer kazanç ve irat gelirlerini ayrı ayrı veya birlikte elde eden mükel­lefler beyannamelerini verebilir­ler. Kira geliri yönünden gelir ver­gisi mükellefiyeti bulunmayanlar da Dijital Vergi Dairesinden (Hazır Beyan Sistemi) yararlanabilmek­tedir. Buna göre; vergi dairesinde mükellefiyet kaydı bulunmadığın­da, Sistem üzerinden hazırlanan kira beyannamesi elektronik or­tamda onaylandığı anda, şahıs adı­na vergi dairesinde mükellefiyet tesisi ve vergi tahakkuku işlemle­ri otomatik olarak gerçekleştiril­mektedir. Hazır Beyan Sistemine ve detaylı bilgiye Gelir İdaresi Baş­kanlığının gib.gov.tr internet adre­sinden ulaşabilirsiniz.

Hazır Beyan Sistemine;

-Hazirbeyan.gib.gov.tr adre­sinden (Kullanıcı Kodu ile Giriş, e-Devlet Yöntemi ile Giriş veya Ya­bancı Kimlik Numarası ile Giriş),

-Dijital Vergi Dairesinden (Ha­zır Beyan Sistemi), giriş yapılabi­lir. Yurt dışında yaşayan ve Sistem üzerinden beyanname vermek is­teyen T.C. vatandaşları, mavi kart­lılar ve yabancı kimlik numarası sahibi yabancılar Dış Temsilcilik­lerimizden e-Devlet şifresi alabi­lirler.

Ayrıca, beyannamenizi Hazır Beyan mobil uygulaması aracılı­ğıyla da cep telefonunuzdan gön­derebilirsiniz.

Uygulanacak vergi tarifesi
Gelir Vergisi Kanununa göre 2024 yılında elde edilen gayrimen­kul sermaye iratlarına 324 Seri No. lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile be­lirlenen ve aşağıda yer alan vergi tarifesi uygulanarak gelir vergisi hesaplanır. Gelir vergisine tabi ge­lirler;

-110.000 TL’ye kadar %15 230.000 TL’nin 110.000 TL’si için 16.500 TL, fazlası %20

-580.000 TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL (ücret gelirlerinde 870.000 TL’nin 230.000 TL’si için 40.500 TL), fazlası %27

-3.000.000 TL’nin 580.000 TL’si için 135.000 TL, (ücret gelir­lerinde 3.000.000 TL’nin 870.000 TL’si için 213.300 TL), fazlası %35

-3.000.000 TL’den fazlası­nın 3.000.000 TL’si için 982.000 TL, (ücret gelirlerinde 3.000.000 TL’den fazlasının 3.000.000 TL’si için 958.800 TL), fazlası %40 ora­nında vergilendirilir.

Verginin ödenme zamanı ve şekli
2024 takvim yılında elde edilen kira gelirlerine ilişkin olarak veri­lecek yıllık gelir vergisi beyanna­meleri üzerinden tahakkuk eden gelir vergisinin, 2025 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olmak üzere;

-Birinci taksitinin, damga ver­gisi ile birlikte 2 Nisan 2025 (31 Mart – 1 Nisan 2025 tarihlerinin resmi tatile rastlaması nedeniyle),

-İkinci taksitinin ise 31 Tem­muz 2025 tarihine kadar ödenmesi gerekmektedir. Ödemeler;

-Başkanlığımıza ait gib.gov.tr internet sitesi (Dijital Vergi Daire­si ve GİB Mobil Uygulaması) üze­rinden;

-Anlaşmalı bankaların kredi kartları ile

-Anlaşmalı bankaların banka kartları veya banka hesabından,

-Yabancı ülkede faaliyet göste­ren bankaların; kredi kartları, ban­ka kartları ve diğer ödeme yöntem­leri ile

-Anlaşmalı bankaların;

-Şubelerinden,

-Alternatif ödeme kanalların­dan (İnternet Bankacılığı, Telefon Bankacılığı, Mobil Bankacılık vb.),

-PTT iş yerlerinden,

-Tüm vergi dairelerinden yapı­labilmektedir.

2025

Vergiye uyumlu mükelleflere yüzde 5 indirim var
Kanunda belirlenen şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, verilecek yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan verginin %5’ini, ödenmesi gereken vergiden indirme imkânı bulunmaktadır. Buna göre vergi indiriminden; ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefleri ile kurumlar vergisi mükellefleri (Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç), yararlanabilir.

%5 vergi indiriminden yararlanmak için mükelleflerin aşağıda belirtilen şartları sağlaması gerekmektedir.

-İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş olması gerekmektedir. Vergi beyannameleri; yıllık gelir vergisi ve kurumlar vergisi beyannameleri, muhtasar ve prim hizmet beyannameleri ile Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken katma değer vergisi ve özel tüketim vergisi beyannamelerini ifade eder. Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmayacaktır.

-Belirtilen süre içerisinde kesinleşmiş olması koşuluyla vergi beyannamelerindeki vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekmektedir. Kesinleşen tarhiyatların, indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl için geçerli olan, yıllık indirim tutar sınırının %1’ini aşmaması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

-İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, kapsam dahilindeki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması gerekmektedir. Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10’unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden on beşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla, bu şart ihlal edilmiş sayılmayacaktır.

Ayrıca, vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dahil) 1.000 TL’nin üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması gerekmektedir. Vergi indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359'uncu maddesinde (Kaçakçılık suçları ve cezalar) sayılan fiilleri işlediği tespit edilenler, bu madde hükümlerinden yararlanamazlar.

Hesaplanan indirim tutarı, 1/1/2025 tarihinden itibaren verilmesi gere­ken yıllık gelir ve kurumlar vergisi be­yannamelerinde uygulanmak üzere 9.900.000 TL'den fazla olamayacaktır.

Sonuç olarak;

Geçek kişilerin, cezalı duruma düşmemeleri için içinde bulunduğumuz 2025 yılı Mart ayı sonuna kadar, 2024 yılına ilişkin beyanı gerektiren gelirlerini zamanında beyan etmeleri gerekiyor. Kişiler, Gelir İdaresi Başkanlığının (GİB) internet sayfasında yer alan “Gelir Vergisi Beyan Rehberi”ni detaylı incelemelerinde fayda vardır. Ayrıca, GİB’in internet sayfasında yer alan “Hazır Beyan Sistemi” üzerinden de beyanlarını kolaylıkla verebilecekleri bilinmelidir."